Esto

Tradycyjne sady stanowiły przez dziesięciolecia najbardziej  charakterystyczny element krajobrazów wiejskich w Europie, niestety w ciągu ostatnich pięćdziesięciu lat liczba tych cennych ekosystemów, które pełnią wiele ważnych funkcji w przyrodzie, zmniejszyła się o 80 proc.

Mnogość i atrakcyjność nowoczesnych odmian oraz ich powszechna dostępność sprawiła, że na miejsce tradycyjnych posadzono nowoczesne, niskopienne, szybko przynoszące wysokie plony, ale wymagające intensywnej ochrony chemicznej.

Skazanie tradycyjnych sadow na wyginięcie, będzie ogromną i nieodwracalną stratą dla różnorodności biologicznej; dawne odmiany, przystosowane do miejscowych warunków środowiska, mają często wyższą wartość użytkową (są bardziej odporne na mróz, choroby), niż wiele nowych gatunków. Naukowcy obliczyli, że na jednym wysokopiennym drzewie jabłoni dawnej odmiany znajduje się ponad 30 000 żywych organizmów, pozostających ze sobą w doskonałej równowadze. Na jednym hektarze tradycyjnego sadu jest więcej gatunków zwierząt, owadów i roślin niż w lesie.

Ochrona i wykorzystanie tradycyjnych sadów może mieć również znaczenie dla społeczności lokalnych – może przynieść wymierne korzyści gospodarcze, społeczne i kulturowe. Owoce dawnych odmian (co zbadano naukowo) są smaczne i zdrowe, tradycyjne produkty z takich owoców mogą stać się marką regionu, lokalne przetwórnie dadzą nowe miejsca pracy, a piękny krajobraz przyciągnie turystów.

W ostatnich latach pojawiły się w Europie inicjatywy organizacji pozarządowych, indywidualnych rolników i przedsiębiorców oraz instytucji publicznych, których celem jest nie tylko ochrona tradycyjnych sadów ale również promocja owoców dawnych odmian i produktów uzyskanych z takich owoców.

Jedną z takich inicjatyw jest projekt ESTO – Europejski Specjalista Tradycyjnych Sadów  realizowany w ramach europejskiego programu „Uczenie się przez całe życie” Leonardo da Vinci przez konsorcjum składające się z instytucje i ekspertów z Austrii, Danii, Francji, Niemiec, Polski i Węgier.

Głównym celem projektu jest utrzymanie tradycyjnych sadów jako wielofunkcyjnych systemów gwarantujących zachowanie bioróżnorodności, a jednym z głównych rezultatów projektu jest kurs według kryteriów ECVET (Europejski System Transferu Osiągnięć w Kształceniu i Szkoleniu Zawodowym). Kurs zawierać będzie istotne zagadnienia dotyczące tradycyjnych upraw sadowniczych: pomologii, zarządzania, pielęgnacji, przetwórstwa i marketingu; będzie dostępny dla osób dorosłych, szkół rolniczych, uniwersytetów i instytucji prowadzących edukację poza formalną.

Powszechna dostępność kursu przyczyni się do rozwoju i użytkowania tradycyjnych sadów.
Sady te pozostaną źródłem zdrowej, regionalnej żywności; a na obszarach wiejskich wzrośnie zapotrzebowanie na fachowców w tej dziedzinie

Odwiedź stronę poświęconą tradycyjnym sadom tradycyjnesady.sie.org.pl