W ramach projektu Społecznego Instytutu Ekologicznego „Rolnicza bioróżnorodność ocalona dla przyszłych pokoleń” powstało w Armenii pięć lokalnych banków genów. Po zorganizowanych przez organizację Green Lane ośmiu warsztatach w szkołach wiejskich w Armenii banki zostały założone przy szkołach podstawowych we wsiach Gargar (prowincja Lori), Gargandzagar (prowincja Tavush), Areni i Aghavnadzori (prowincja Wajoc Dzor) i Vaghatin (prowincja Syuniq).
W powstanie banków zaangażowali się nauczyciele z tych szkół, w Gargar i Gargandzagar tematem zainteresowały się nieformalne grupy kobiet, działające w tych wsiach. Główna jednak praca, czyli zbieranie nasion, suszenie i opisywanie była wykonywana przez uczniów. Wyposażenie banków było częściowo sfinansowane z dotacji, część wyposażenia i potrzebne pomieszczenia zapewniła szkoła. Na jesieni szkoły wyznaczyły miejsca w szkolnych ogrodach, gdzie w przyszłym roku powstaną grządki, na których uczniowie wysieją zebrane w tym roku nasiona fasoli, bobu, grochu. Dzieci przynosiły z domu, często od swoich babć i dziadków, różne informacje na temat tych lokalnych odmian, dawne, czasem już zapomniane, nazwy a także przepisy na różne potrawy.
Pierwszym etapem projektu była wizyta trójki przedstawicieli organizacji pozarządowych z Armenii (Millennium, Green Lane i Socio-psychological Centre) w Polsce. Goście zwiedzili bank genów i kolekcję drzew owocowych dawnych odmian w Ogrodzie Botanicznym w Powsinie, kolekcję dydaktyczną banku Genów SGGW, Bank Genów w Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie, gdzie przechowywane są ziarna dawnych zbóż i roślin oleistych w niskich temperaturach oraz powstaje historyczna kolekcja dawnych nasion, spotkali się z kierownictwem Instytutu, poznali sposoby dokumentowania kolekcji i zapoznali się z ogólnoeuropejskim systemem zbierania danych nt. dawnych odmian roślin uprawnych. Później zwiedzili kolekcję dawnych odmian drzew owocowych w Instytucie Sadownictwa w Skierniewicach, lokalne banki genów zakładane u rolników ekologicznych, lokalny bank genów w Parku Krajobrazowym Doliny Dolnej Wisły, gdzie poznali przykłady wykorzystania bioróżnorodności rolniczej, czyli dawnych odmian drzew owocowych, roślin zbożowych i innych do stworzenia atrakcyjnego produktu, powstania marki i promocji regionu z konkretnym zyskiem ekonomicznym.
Spotkali się też z organizacjami zajmującymi się podobną tematyką, m.in. z członkami Stowarzyszenia dla Dawnych Odmian i Ras, które prowadzi w Pokrzydowie lokalny bank genów, dowiedzieli się o innych podobnych inicjatywach społecznych, zapoznali się ze sposobem dokumentowania kolekcji na małą skalę, poznali kolekcje dawnych odmian ziemniaków, sad dawnych odmian drzew owocowych, uprawy dawnych odmian zbóż, hodowlę kur zielononóżek – dawna polska rasa kur.
Odwiedzili gospodarstwo ekologiczne Leszka Kwietniaka w Kruszewie, w którym obejrzeli kolekcję drzew owocowych dawnych odmian, domki dla dzikich pszczół – zapylaczy, suszarnię dla ziół, owoców i warzyw, suszenie, mieszanie i paczkowanie warzyw i owoców dawnych odmian, poletka doświadczalne warzyw i ziemniaków dawnych odmian, hodowlę świni złotnickiej białej i konika polskiego – rasy rodzime.
W okresie maj-czerwiec nasi partnerzy zorganizowali w Armenii 8 spotkań ze szkołami i z organizacjami kobiecymi, zaczęły powstawać banki genów w Lori (Gargar), Tavush (Gargandzagar) i Wajoc Dzor (Areni i Aghavnadzor) i Syuniq (Vaghatin) . Dzieci rozpoczęły zbieranie nasion. W sierpniu odbyło się szkolenie na temat zakładania lokalnych banków genów dla nauczycieli w Erewaniu. We wrześniu funkcjonowało już w Armenii pięć lokalnych banków genów.
Na przełomie września/października koordynatorka i ekspertka ze Społecznego Instytutu Ekologicznego w ramach wyjazdu ewaluacyjnego do Armenii odwiedziły szkoły, obejrzały założone lokalne banki, spotkały się z uczniami, nauczycielami, kobietami z organizacji wiejskich i przedstawicielami władz lokalnych. Spotkały się też z przedstawicielami mediów i organizacji pozarządowych.
Ormiańscy partnerzy opracowali ulotkę na temat znaczenia dawnych odmian roślin uprawnych, dlaczego warto je chronić i dlaczego są zakładane lokalne banki genów.
Projekt zrealizowano dzięki dotacji Programu RITA 2011 Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności.
